dewocje

"Dewocje" Anny Ciarkowskiej są obrazem polskiej prowincji, w której najważniejsze miejsce zajmuje Bóg i wiara. Często jednak pobożność ustępuje tu miejsca świętoszkowatości, a zamiast miłosierdzia pojawiają się nienawiść i odrzucenie. W przestrzeni opisywanej przez Ciarkowską wątpliwości są niedopuszczalne, a najważniejsze miejsca w hierarchii zajmują Bóg, ojciec oraz proboszcz. Ten ostatni głosi płomienne kazania, chociaż sam nie jest do końca pewny swojej wiary. Nie przeszkadza mu to jednak w ustalaniu reguł, którym powinna się podporządkować cała wioska. W tak urządzonym świecie nie ma miejsca dla kobiet, są one raczej dodatkiem do mężczyzn, a ich przeznaczeniem jest rodzenie dzieci, opieka nad domem i bycie dobrymi żonami.

Dojrzewanie i seksualność również stanowią temat tabu. To, co obce, zewnętrzne i cielesne pochodzi od Szatana, dlatego też mieszkańcy trwają w ciągłym lęku przed karą Bożą i otaczającym ich światem, w którym panuje zgnilizna i demoralizacja. Jeśli ktoś myśli inaczej, jest z góry skazany na ostracyzm. W takiej atmosferze dorasta główna bohaterka "Dewocji", której narodziny są określane przez jej matkę jako znak pochodzący od samego Ducha Świętego. Młoda dziewczyna cudem przyszła na świat, a teraz sama otrzymuje dar uzdrawiania. Z pobliskich miejscowości zaczynają zjeżdżać chorzy szukający pomocy, a to nie podoba się części mieszkańców, przede wszystkim proboszczowi. Niektórym trudno uwierzyć, że przez zwykłą, przeciętną dziewczynę przemawia Bóg. A może to nie Bóg, a Szatan? Napisana poetyckim, pełnym metafor językiem książka "Dewocje" przyjmuje formę spowiedzi młodej dziewczyny, która dojrzewając w wiejskiej, katolickiej rodzinie, stara się spojrzeć na wiarę głębiej i sprawdzić, co tak naprawdę kryje się pod obrzędowością i wyuczonymi formułkami. Na całość składają się krótkie fragmenty opisujące wieś i historie jej mieszkańców, a także zwykłe codzienne czynności, które dają pretekst do snucia rozważań na temat wspólnotowości, relacji międzyludzkich czy wyznaczania ról w kontekście wiary katolickiej.

J. Plata-Malik