Książka Andrzeja Bieńkowskiego "Trzymałem węża w garści. Śladami muzykantów" jest wynikiem ponad dwudziestu lat kompletowania materiałów etnograficznych i prowadzenia badań skupiających się na kulturze ludowej. Przemierzając wsie Polski Centralnej w latach 1971-2020, autor jednocześnie stara się przeprowadzić analizę zmian, jakie zaszły wśród ludności wiejskiej oraz procesów, które doprowadzają do zaniku folkloru i ludowości. Pierwsza część książki zatytułowana "Trzymałem węża w garści" stanowi swego rodzaju dziennik, zawierający wspomnienia i spostrzeżenia dotyczące wsi, w których Bieńkowski mieszka i ludzi, z którymi się spotyka. Z zapisków autora wyłania się obraz nieco zacofanej i nieufnej w stosunku do "obcych" społeczności - zgodnie z hasłem wymalowanym na jednym z przystanków PKS <<W tej krainie obcy zginie>>.

Jednak przy bliższym poznaniu okazuje się, że to dbająca o siebie nawzajem wspólnota, pielęgnująca również tradycje i obyczaje. W drugiej części autor skupia się na wiejskich grajkach, ich wyjątkowym stylu muzycznym, rodzajach wykonywanych przyśpiewek i źródłach, z jakich czerpią. Rozdział "Śladami muzykantów" opisuje również świat, który powoli odchodzi w zapomnienie. Niewielu pozostało w nim ludowych artystów z krwi i kości, a niektórych pieśni i piosenek nikt już nie pamięta. Dzięki Andrzejowi Bieńkowskiemu ta spuścizna pozostaje udokumentowana i zachowana dla przyszłych pokoleń. Ważnym elementem, a zarazem dopełnieniem publikacji są także archiwalne zdjęcia, które oddają wyjątkowy klimat polskiej wsi. "Trzymałem węża w garści. Śladami muzykantów" to pozycja obowiązkowa dla wszystkich miłośników folkloru i ludowości.

 

J. Plata-Malik